Bản tin này cập nhật tình hình Việt Nam xuất khẩu dăm gỗ trong cả năm 2022. Cụ thể, Bản tin cung cấp thông tin về lượng, kim ngạch và giá dăm xuất khẩu trong năm. Bản tin cũng đưa ra một số nhận định về tình hình thị trường năm 2023. Dữ liệu trong bản tin được Nhóm nghiên cứu của các hiệp hội gỗ và Forest Trends tính toán dựa trên số liệu thống kê xuất khẩu của Tổng cục Hải quan Việt Nam. Thông tin nhận định về tình hình thị trường năm 2023 được thu thập dựa trên các trao đổi với một số doanh nghiệp xuất khẩu lớn trong ngành.
Bản tin này cập nhật tình hình Việt Nam xuất khẩu dăm gỗ trong cả năm 2022. Cụ thể, Bản tin cung cấp thông tin về lượng, kim ngạch và giá dăm xuất khẩu trong năm. Bản tin cũng đưa ra một số nhận định về tình hình thị trường năm 2023. Dữ liệu trong bản tin được Nhóm nghiên cứu của các hiệp hội gỗ và Forest Trends tính toán dựa trên số liệu thống kê xuất khẩu của Tổng cục Hải quan Việt Nam. Thông tin nhận định về tình hình thị trường năm 2023 được thu thập dựa trên các trao đổi với một số doanh nghiệp xuất khẩu lớn trong ngành.
Với những đặc điểm nổi bật, dăm gỗ đang là một trong những mặt hàng nóng hổi tại thị trường quốc tế. Hiện nay, dăm gỗ được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực. Nhiều nước đang nhập khẩu một số lượng lớn dăm gỗ lên tới triệu tấn. Bởi dăm gỗ không chỉ là nguyên chính sản xuất các loại ván ép công nghiệp, viên nén gỗ, bột giấy, gỗ dăm,… mà còn đặc biệt vì ứng dụng dăm trong lĩnh vực nhiệt lượng. Có thể dễ dàng nhận thấy rằng thị trường xuất khẩu dăm gỗ của Việt Nam chủ yếu là các nước như: Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc và một số nước Châu Âu. Vì đặc điểm khí hậu cực kỳ khắc nghiệt lạnh lẽo vào mùa đông, các nước này bắt buộc phải chi hàng triệu đô la hoặc hơn chỉ để giữ ấm trong mùa đông. Vậy nên, với tính chất và đặc tính dễ bén lửa, lượng sinh nhiệt cao kèm theo chi phí rẻ hơn các loại nguyên liệu đốt truyền thống khác, dăm gỗ là một sự lựa chọn thay thế hiệu quả.
Ván dăm hay gỗ dăm là một trong những phát minh quan trọng của Max Himmelheber người Đức. Gỗ dăm được tạo ra từ các phế phẩm của gỗ sau khi nghiền ra là dăm gỗ. Dăm gỗ sau khi thu được sẽ được trộn với một số nguyên liệu khác kết hợp với keo kết dính chuyên dụng, rồi mang đi ép lại dưới nhiệt độ cao để tạo ra các tấm ván gỗ. Ván dăm hay gỗ dăm được ứng dụng nhiều trong việc sản xuất đồ nội thất giá rẻ.
Dăm gỗ là vật liệu sinh khối dùng để sản xuất viên nén mùn cưa hay viên nén gỗ. Thông qua dây chuyền sản xuất hiện đại dăm gỗ được ép thành các viên gỗ nhỏ và cứng. Viên nén gỗ có độ ẩm thấp, độ tro thấp và nhiệt lượng phát ra cao. Do đó, viên nén gỗ được dùng để thay thế các loại chất đốt truyền thống. Ngoài ra, viên nén gỗ còn an toàn cho người sử dụng và bảo vệ môi trường. Vậy nên ngày càng được ưa chuộng trên những thị trường.
Việt Nam thuộc danh sách những nước đang thiếu hụt nguồn gỗ tự nhiên. Do các cơ sở sản xuất và chế biến gỗ đang trên đà tăng đột biến. Do đó, việc sử dụng dăm gỗ được nghiền từ phế phẩm gỗ làm nhiên liệu đốt thay thế nguồn gỗ tự nhiên là một sự lựa chọn hoàn hảo. Hơn nữa, dăm gỗ có giá thành rẻ hơn các nguồn gỗ tự nhiên, đặc tính dễ bén lửa, lượng sinh nhiệt cao, chi phí rẻ. Chính vì vậy hiện nay dăm gỗ cũng là sản phẩm được các nước trên thế giới nhập khẩu để thay thế các loại nguyên liệu đốt khác.
Bột giấy được nghiền từ dăm gỗ là nguyên liệu chính để sản xuất giấy. Hiện nay, công suất sản xuất giấy tại Trung Quốc và Nhật Bản là rất lớn. Do đó, kéo theo nhu cầu cực kỳ cao của các nước này về nguồn bột giấy. Việt Nam đang là thị trường xuất khẩu bột giấy chủ yếu của hai nước này, lên tới 60%. Với nguồn cung trong nước hạn chế, Trung Quốc sẽ tiếp tục dựa vào các nước láng giềng để cung cấp nguyên liệu sản xuất bột giấy trong tương lai.
Năm 2011 đã đánh dấu một mốc đặc biệt quan trọng của ngành dăm khi Việt Nam trở thành nhà cung cấp dăm gỗ lớn nhất thế giới. Lượng dăm xuất khẩu từ Việt Nam trong năm này đạt 5,7 triệu tấn khô, tương đương với khoảng 20% tổng khối lượng dăm giao dịch trên toàn thế giới. Năm 2017, kim ngạch xuất khẩu của dăm gỗ Việt Nam đạt trên 1 tỷ USD. Tức khoảng 8,2 triệu tấn khô, tương đương 30% tổng khối lượng dăm giao dịch trên toàn thế giới.
Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan là 4 nước nhập khẩu toàn bộ dăm từ Việt Nam. Trong đó thị trường Trung Quốc đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Gần 60% tổng lượng dăm của Việt Nam được tiêu thụ tại thị trường này. Từ đó đem lại cho Việt Nam trên 500 triệu USD mỗi năm về kim ngạch. Tuy nhiên thị trường Trung Quốc lại tiềm ẩn rủi ro, liên quan đến giá, người nhập khẩu, chất lượng sản phẩm. Tuy không lớn bằng thị trường Trung Quốc, thị trường Nhật Bản cũng là nơi tiêu thụ khoảng trên 30% tổng lượng dăm của Việt Nam và tạo ra trên 200 triệu USD về kim ngạch. Khác với thị trường Trung Quốc, Nhật Bản là thị trường có mức độ ổn định cao. Tuy nhiên, thị trường Nhật Bản yêu cầu chất lượng và mẫu mã sản phẩm cao hơn. Do vậy doanh nghiệp của Việt Nam nên tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm dăm và lựa chọn các thị trường bền vững hơn.